Πρόλογος | Antaŭparolo |
| Ο αξιότιμος αναγνώστης έχει στα χέρια του την Ελληνική και Εσπεραντική μετάφραση του τελικού κειμένου της «Συνθήκης για την θέσπιση Ευρωπαϊκού Συντάγματος», η οποία υπογράφθηκε στην Ρώμη την 29η Οκτωβρίου 2004. | La kara leganto tenas en siaj manoj la grekan-esperantan tradukon de la definitiva teksto de la TRAKTATO PRI ESTIGO DE EŬROPA KONSTITUCIO subskribita en Romo, la 29-an de oktobro 2004. |
| Κατά την σύνταξη του παρόντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει είκοσι μία (21) επίσημες γλώσσες εργασίας, αλλά στην πραγματικότητα η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει μόνο τρεις γλώσσες εργασίας: την Αγγλική, την Γαλλική και την Γερμανική. Η Αγγλική προωθείται σταθερά στο να καταστεί η μόνη γλώσσα εργασίας. Αυτό όμως θα είχε την σημασία ότι οι υπόλοιπες γλώσσες θα παίζουν ένα υποδεέστερο ρόλο σε αντίθεση με τις αρχές της Συνταγματικής Συνθήκης. | Kiam oni verkas ĉi tiujn liniojn, la Eŭropa Unio havas dudek unu (21) oficialajn lingvojn, sed praktike la Eŭropa Komisiono uzas nur tri laborajn lingvojn: la anglan, francan kaj germanan. Pli kaj pli klare la lingvo angla fariĝas la sola laborlingvo. Tio signifas, ke ĉiu alia lingvo de la Unio (kontraste al la bazaj principoj de la Konstitucia Traktato) laŭgrade ricevas rolon duaklasan. |
| Το προνομιακό καθεστώς της Αγγλικής δεικνύει καθαρά ότι επί του παρόντος η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει «ενδιάμεση γλώσσα» αποδεκτή από όλα τα κράτη-μέλη και η οποία θα μπορούσε να εγγυηθεί ίσα δικαιώματα σε όλες τις γλώσσες και σε αυτούς που τις μιλούν, ότι θα είναι εύκολη, γρήγορη και οικονομική στην εκμάθηση της από οιονδήποτε ευρωπαίο πολίτη και τοιουτοτρόπως θα εγγυούταν την επιβίωση των μικρότερων γλωσσών. Οι εθνικές γλώσσες θα επιβιώσουν, μακροπρόθεσμα, μόνο αν μια τέτοια «ενδιάμεση γλώσσα», μη υποστηριζόμενη από στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις, γίνει αποδεκτή. Η εξάπλωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σάρωσε μεγάλο αριθμό ιθαγενών ευρωπαϊκών γλωσσών. Στον Μεσαίωνα η Λατινική (από την οποία στο πέρασμα των αιώνων δημιουργήθηκαν οι νεολατινικές γλώσσες) έπαιξε τον προσωρινό ρόλο του εγγυητή στα πεδία της θρησκείας, του πολιτισμού και της επιστήμης. | La privilegiita rolo de la angla lingvo klare montras, ke aktuale la Eŭropa Unio ne havas tian, por ĉiuj nacioj akcepteblan pontolingvon, kiu ebligus la lingvan egalrajtecon, kiu estus por ĉiuj uniaj civitanoj facile, dum mallonga tempo kaj ekonomie ellernebla, kaj kiu ĉi-maniere certigus, ke ankaŭ la pli malgrandaj lingvoj povas gardi sian signifon. La naciaj lingvoj povas daŭre konserviĝi nur per ĝenerala aplikado de tia pontolingvo, malantaŭ kiu ne staras armea, ekonomia kaj politika potencoj. La ekspansio de la Romia Imperio kvazaŭ neniigis signifan parton de la originaj eŭropaj lingvoj. La latina lingvo (el kiu dum jarcentoj elformiĝis la novlatinaj lingvoj) en la mezepoko provizore garantiis certan, lingvan egalrajtecon en la religia, kultura kaj scienca vivoj. |
| Σήμερα η ΟΥΝΕΣΚΟ προτείνει να χρησιμοποιούν άπαντες τρεις γλώσσες και οι οποίες είναι: η μητρική γλώσσα (η οποία μπορεί να είναι και μία μικρή μειονοτική γλώσσα), η γλώσσα που χρησιμοποιείται για την ευρεία τοπική επικοινωνία (κατά κανόνα η εθνική γλώσσα της περιοχής) και μία διεθνής γλώσσα. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η πλέον αποδεκτή «ενδιάμεση γλώσσα» ή «υπερεθνική» είναι η τεχνητή διεθνής γλώσσα Εσπεράντο. | En nia tempo UNESKO rekomendas la uzadon de tri lingvoj por ĉiu homo. Tiuj ĉi lingvoj estas la gepatra lingvo (kiu povas esti la lingvo de iu ajn malgranda nacia minoritato), la loka kontaktlingvo (ĝenerale la nacia lingvo) kaj la internacia lingvo. Laŭ nia konvinko por la rolo de interetna lingvo la optimuma pontolingvo estas la internacia planlingvo Esperanto. |
| «Η χρήση μιάς οιασδήποτε εθνικής γλώσσας σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι άδικη, δημιουργεί πολλά προβλήματα και κόστος σε αυτούς που πρέπει να την μάθουν και μακροπρόθεσμα οδηγεί στην εξαφάνιση ορισμένων γλωσσών και πολιτισμών» (Ρενάτο Κορσέτι Renato Corsetti) | “La uzo de kiu ajn nacia lingvo estas maljusta, kaŭzas homajn suferojn kaj kaŭzas perdon de mono flanke de la lernantaj socioj kaj en la longa daŭro perdon de lingvoj kaj de kulturoj.” (Renato Corsetti) |
| Η ισοτιμία και η επιβίωση των γλωσσών μπορεί να γίνουν εφικτές μόνο εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεχθεί μία ουδέτερη, εύκολη στην εκμάθηση «ενδιάμεση γλώσσα» για την διεθνή επικοινωνία, προωθώντας την σταδιακά. | La egalrajtecon kaj konserviĝon de la lingvoj povus garantii nur, se la Eŭropa Unio akceptus neŭtralan, facile ellerneblan, laŭgrade enkondukeblan pontolingvon, kiel peran lingvon inter siaj popoloj. |
| Η εκμάθηση της Εσπεράντο, με την 120ετή ιστορία της και την άφθονη φιλολογία της, μπορεί να επιτευχθεί στο ένα δέκατο του χρόνου που απαιτείται για την εκμάθηση μιας ευρέως διαδεδομένης εθνικής γλώσσας. Το κόστος επίσης μειώνεται ισόποσα. Μαθαίνοντας την Εσπεράντο τα παιδιά διδάσκονται τον τρόπο εκμάθησης άλλων γλωσσών. Το ποσοστό επιτυχίας εδραιώνει την εμπιστοσύνη των μαθητών ευκολύνοντας περαιτέρω την εκμάθηση άλλων γλωσσών. Τα χρήματα και ο χρόνος που εξοικονομούνται μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε άλλους τομείς βελτιώνοντας τοιουτοτρόπως την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. | La lingvo Esperanto, posedanta riĉan literaturon kaj 120-jaran pasintecon, estas alproprigebla dum dekono da tempo bezonata por la ellernado de la disvastiĝintaj grandaj naciaj lingvoj, kaj tiel ankaŭ la kostoj de lingvolernado estas redukteblaj samproporcie. Lernante Esperanton, la infanoj samtempe lernas manieron lerni lingvon; ili spertas sukcestravivaĵon, tiel ili multe pli facile povas alproprigi pluajn lingvojn. La ŝparitaj mono kaj tempo estas uzeblaj por evoluigo de aliaj kapabloj. La konkurenckapablo de popoloj de la Eŭropa Unio povus plifortiĝi. |
| Η κοινή ενδιάμεση γλώσσα θα προωθήσει την ανάπτυξη της πανευρωπαϊκής ταυτότητας εναρμονίζοντάς την με την εθνική και περιφερειακή ταυτότητα των κρατών-μελών δημιουργώντας μία πραγματική ευρωπαϊκή κοινότητα. | La komuna pontolingvo povus kontribui al elformiĝo de eŭropa konscio (en akordo kun la nacia kaj regiona identecoj) kaj de reala eŭropa komunumo. |
| Προτείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση: | Ni proponas, ke la Eŭropa Unio |
| Να υιοθετήσει την Εσπεράντο (με ειδικό διεθνές καθεστώς) ως μία από τις επίσημες γλώσσες της | – alprenu Esperanton (en speciala, internacia statuso), kiel unu el siaj oficialaj lingvoj; |
| Να προτείνει στα κράτη-μέλη της την εισαγωγή της Εσπεράντο ως την πρώτη υποχρεωτική γλώσσα εκμάθησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και να βελτιώσουν την διδασκαλία ξένων γλωσσών. | – sugestu al siaj membroŝtatoj enkondukon de la instruado de Esperanto, kiel unua fremda lingvo en la bazgradaj lernejoj, por evoluigi la kapablon al lingvolernado. |
| Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πραγματοποιήσει ένα ιστορικό άθλο: να μπορούν όλοι οι πολίτες της μέσα σε μία γενεά να επικοινωνούν μεταξύ τους ευχερώς και χωρίς την χρήση διερμηνέων και ταυτοχρόνως να διαφυλάσσουν την μητρική τους γλώσσα. | Tiamaniere la Eŭropa Unio realigus historian agon, kaj ene de la tempo de unu generacio ĉiuj ĝiaj civitanoj povus paroli unu kun la alia, sen interpretisto, konservante samtempe siajn lingvojn. |
| Παρουσιάζοντας την μετάφραση στην Εσπεράντο της Συνταγματικής Συνθήκης θέλουμε να πληροφορήσουμε τους ευρωπαίους πολίτες που ομιλούν την Εσπεράντο καθώς επίσης και όλο τον υπόλοιπο κόσμο για τις αξίες, τους σκοπούς και την λειτουργία της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης και επί πλέον να παρουσιάσουμε τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες της επιλογής της Εσπεράντο στους Άρχοντες και των εθνικών μας κοινοβουλίων και αυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. | Per la esperantlingva traduko de la Konstitucia Traktato ni volus informi la Esperanto-parolantajn civitanojn de Eŭropo kaj de la tuta mondo pri la valoroj, celoj kaj funkciado de la nun ampleksiĝanta Eŭropa Unio, krome prezenti al la decidofarantoj de la Eŭropa Unio kaj al tiuj de nia propra nacia parlamento la avantaĝojn kaj eblecojn de aplikado de la lingvo Esperanto. |
| Το λεξιλόγιο της ουδέτερης ευρωπαϊκής ενδιάμεσης γλώσσας επιτρέπει την άμεση κατανόηση ενός κειμένου ακόμα και σε αυτούς που ουδέποτε έχουν έλθει σε επαφή με την Εσπεράντο. Το ελληνικό και το εσπεραντικό κείμενο παρατίθενται παράλληλα το ένα με το άλλο, παράγραφο με παράγραφο. Το επίσημο ελληνικό κείμενο λήφθηκε από το Διαδίκτυο. | La vorttrezoro de la internacia pontolingvo ebligas, ke ankaŭ tiuj, kiuj neniam okupiĝis pri Esperanto, je unua rigardo povas kompreni signifan parton de la teksto. La greka kaj la esperanta tekstoj estas de alineo al alineo paralele videblaj. La oficiala, greka teksto estas transprenita desur la Interreto. |
| Οι Dr. Renato Corsetti, Pálma Csiszár, Dr. Endre Dudich, István Ertl, Dr. Julianna Farkas, Dafydd ap Fergus, Dr. Ottó Haszpra, Imre Hegedűs, Sándor Horváth, István Mészáros, Dr. Lajos Molnár, László Molnár, Dr. Seán Ó Riain, Thierry Salomon, János Sárközy, Péter Tihanyi και Dr. Balázs Wacha συνεργάσθηκαν στην προετοιμασία και αναθεώρηση του εσπεραντικού κειμένου. | En la efektivigo kaj reviziado de la esperanta traduko partoprenis D-ro Renato Corsetti, Pálma Csiszár, D-ro Endre Dudich, István Ertl, D-rino Julianna Farkas, Dafydd ap Fergus, D-ro Ottó Haszpra, Imre Hegedűs, Sándor Horváth, István Mészáros, D-ro Lajos Molnár, László Molnár, D-ro Seán Ó Riain, Thierry Salomon, János Sárközi, Péter Tihanyi kaj D-ro Balázs Wacha. |
| Κατά την διαδικασία της μετάφρασης συγκρίναμε το εσπεραντικό κείμενο με την αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική έκδοση, θέλοντας έτσι να διευκολύνουμε την μελλοντική παραγωγή παράλληλων με την Εσπεράντο εθνικών εκδόσεων. | Tradukante ni komparis la esperantlingvan version ankaŭ kun la angla, franca, germana, itala kaj hispana tekstoj. Tiel ni volus doni helpon al realigo de ceteraj, paralelaj, nacilingvaj kaj esperantaj eldonoj. |
| Εύσημα πρέπει να αποδοθούν επίσης και στους συνεργάτες αυτού του εγχειρήματος: τον Εκδοτικό Οίκο SALUTON για την ανιδιοτελή του προσφορά και ιδίως στον κ Αλέξανδρο Φραγκιά που μετέφρασε στην Ελληνική το κείμενο αυτό, των Συστάσεων, της Εσπεράντο με μία ματιά και του Ψηφίσματος του Ιδρύματος Γλωσσικών Επιστημών της Ουγγρικής Επιστημονικής Ακαδημίας σχετικά με την Εσπεράντο ως ζώσης γλώσσας καθώς επίσης και την μικρή γραμματική της Εσπεράντο· επίσης στον κ István Mészáros για την στοιχειοθέτηση των δίγλωσσων κειμένων. | Pro siaj malegoismaj laboroj meritas dankon la kunlaborintoj, la Eldonejo kaj Presejo SALUTON kaj precipe S-ro Aleksandros Fragias por la greklingva traduko de la Antaŭparolo, Rekomen-do, Koncize pri Esperanto kaj Deklaro de la Lingvoscienca Instituto de Hungara Scienca Akademio pri Esperanto, kiel vivanta lingvo, krome por la pretigo de la mallonga gramatiko de Esperanto; kaj Stefano Mészáros, kiu perkomputile kunordigis la grekan kaj esperantan tekstojn. |
| Ο αξιότιμος αναγνώστης παρακαλείται να αντιμετωπίσει την παρούσα εργασία καλή τη πίστει και να την ξεφυλλίσει αντλώντας όλα τα οφέλη της. | Ni petas la karan leganton, akceptu bonvole kaj foliumu utile nian laboron. |
| Βουδαπέστη, 15 Οκτωβρίου 2005 | Budapeŝto, la 15-an de oktobro, 2005 |
| Dr. Lajos Molnár Εκδότης | D-ro Ludoviko Molnár redaktanto |