Préface	Antaŭparolo
L'honorable lecteur tient en main la traduction en Français & Espéranto du texte définitif du TRAITE ETABLISSANT UNE CONSTITUTION POUR L'EUROPE, signé à Rome, le 29 octobre 2004.	La kara leganto tenas en siaj manoj la francan-esperantan tradukon de la definitiva teksto de la TRAKTATO PRI ESTIGO DE EŬROPA KONSTITUCIO subskribita en Romo, la 29-an de oktobro 2004.
Au moment de la rédaction de ce document, l'Union européenne comptait vingt-et-une (21) langues officielles, mais, dans la pratique, la Commission européenne n'utilise que trois langues de travail: l'anglais, le français et l'allemand. L'anglais est considéré de plus en plus comme étant la seule langue de travail. Ceci impliquerait cependant que toutes les autres langues ne joueraient qu'un rôle secondaire, ce qui est en contradiction avec les principes du Traité Constitutionel.	Kiam oni verkas ĉi tiujn liniojn, la Eŭropa Unio havas dudek unu (21) oficialajn lingvojn, sed praktike la Eŭropa Komisiono uzas nur tri laborajn lingvojn: la anglan, francan kaj germanan. Pli kaj pli klare la lingvo angla fariĝas la sola laborlingvo. Tio signifas, ke ĉiu alia lingvo de la Unio (kontraste al la bazaj principoj de la Konstitucia Traktato) laŭgrade ricevas rolon duaklasan.
Le statut privilégié de l'anglais montre clairement que l'Union européenne ne possède actuellement aucune "langue-pont" acceptable pour toutes les nations, qui assurerait l'égalité des droits pour toutes les langues et pour tous leurs locuteurs, qui soit facile et rapide à apprendre d'une façon économique par tous les citoyens européens, et qui donc assurerait la survie des langues minoritaires. Les langues nationales ne pourront survivre à long terme, que si l'on utilise une langue-pont pareille, qui n'est point appuyée par une quelconque puissance militaire, économique ou politique. L'expansion de l'Empire romain a fait disparaître un nombre considérable de langues d'origine européenne. Au Moyen Age, le latin (qui au cours des sciècles a fait naître des langues néo-latines) a temporairement assuré l'égalité des droits dans les domaines de la religion, de la culture et de la science.	La privilegiita rolo de la angla lingvo klare montras, ke aktuale la Eŭropa Unio ne havas tian, por ĉiuj nacioj akcepteblan pontolingvon, kiu ebligus la lingvan egalrajtecon, kiu estus por ĉiuj uniaj civitanoj facile, dum mallonga tempo kaj ekonomie ellernebla, kaj kiu ĉi-maniere certigus, ke ankaŭ la pli malgrandaj lingvoj povas gardi sian signifon. La naciaj lingvoj povas daŭre konserviĝi nur per ĝenerala aplikado de tia pontolingvo, malantaŭ kiu ne staras armea, ekonomia kaj politika potencoj. La ekspansio de la Romia Imperio kvazaŭ neniigis signifan parton de la originaj eŭropaj lingvoj. La latina lingvo (el kiu dum jarcentoj elformiĝis la novlatinaj lingvoj) en la mezepoko provizore garantiis certan, lingvan egalrajtecon en la religia, kultura kaj scienca vivoj.
De nos jours l'Unesco recommande que tout le monde se serve de trois langues. Celles-ci sont: la langue maternelle (qui peut éventuellement être la langue d'une petite minorité), la langue de la communication locale (en général la langue nationale) et une langue internationale. Nous sommes convaicus que la «langue-pont» ou langue inter-ethnique optimale n'est autre que la langue internationale planifiée : l'espéranto.	En nia tempo UNESKO rekomendas la uzadon de tri lingvoj por ĉiu homo. Tiuj ĉi lingvoj estas la gepatra lingvo (kiu povas esti la lingvo de iu ajn malgranda nacia minoritato), la loka kontaktlingvo (ĝenerale la nacia lingvo) kaj la internacia lingvo. Laŭ nia konvinko por la rolo de interetna lingvo la optimuma pontolingvo estas la internacia planlingvo Esperanto.
"L'utilisation de n'importe quelle langue nationale au niveau européen est injuste, provoque beaucoup de souffrances et de frais pour ceux qui doivent l'apprendre, et, à long terme ceci mènera à la disparition de langues et de cultures." (Renato Corsetti)	"La uzo de kiu ajn nacia lingvo estas maljusta, kaŭzas homajn suferojn kaj kaŭzas perdon de mono flanke de la lernantaj socioj kaj en la longa daŭro perdon de lingvoj kaj de kulturoj." (Renato Corsetti)
L'égalité des droits et la survie des langues ne peuvent être assurées que si l'Union européenne accepte une "langue-pont" neutre, facile à apprendre, pour une communication inter-ethnique qui serait introduite graduellement.	La egalrajtecon kaj konserviĝon de la lingvoj povus garantii nur, se la Eŭropa Unio akceptus neŭtralan, facile ellerneblan, laŭgrade enkondukeblan pontolingvon, kiel peran lingvon inter siaj popoloj.
L'espéranto, avec son histoire de 120 ans et une litérature abondante, peut être appris en dix fois moins de temps qu'on investirait à apprendre une langue nationale bien répandue. Il en est de même pour les frais. En apprenant l'espéranto, les enfants apprendront à apprendre des langues. Le succès obtenu donne de la confiance aux élèves et facilite ainsi l'apprentissage d'autres langues. L'argent et le temps récupérés ainsi peuvent être utilisés pour développer d'autres capacités ce qui renforcera la compétitivité de l'UE.	La lingvo Esperanto, posedanta riĉan literaturon kaj 120-jaran pasintecon, estas alproprigebla dum dekono da tempo bezonata por la ellernado de la disvastiĝintaj grandaj naciaj lingvoj, kaj tiel ankaŭ la kostoj de lingvolernado estas redukteblaj samproporcie. Lernante Esperanton, la infanoj samtempe lernas manieron lerni lingvon; ili spertas sukcestravivaĵon, tiel ili multe pli facile povas alproprigi pluajn lingvojn. La ŝparitaj mono kaj tempo estas uzeblaj por evoluigo de aliaj kapabloj. La konkurenckapablo de popoloj de la Eŭropa Unio povus plifortiĝi.
La langue-pont commune contribuerait au développement d'une identité pan-européenne, en harmonie avec les identités nationales et régionales d'une communité vraiment européenne.	La komuna pontolingvo povus kontribui al elformiĝo de eŭropa konscio (en akordo kun la nacia kaj regiona identecoj) kaj de reala eŭropa komunumo.
Nous proposons que l'Union européenne	Ni proponas, ke la Eŭropa Unio
– adopte l'espéranto (avec un statut spécial international) comme étant une de ses langues officielles;	– alprenu Esperanton (en speciala, internacia statuso), kiel unu el siaj oficialaj lingvoj;
– recommande à ses états membres l'introduction de l'espéranto comme la première langue étrangère dans les écoles primaires, afin d'améliorer et d'accélérer l'apprentissage des langues.	– sugestu al siaj membroŝtatoj enkondukon de la instruado de Esperanto, kiel unua fremda lingvo en la bazgradaj lernejoj, por evoluigi la kapablon al lingvolernado.
Ainsi l'Union européenne pourrait accomplir un exploit historique: en une génération seulement, tous ses citoyens seraient capables d' intercommuniquer avec aisance, sans interprètes et en sauvegardant en même temps leurs langues respectives.	Tiamaniere la Eŭropa Unio realigus historian agon, kaj ene de la tempo de unu generacio ĉiuj ĝiaj civitanoj povus paroli unu kun la alia, sen interpretisto, konservante samtempe siajn lingvojn.
En présentant la traduction du Traité Constitutionel en espéranto, nous voudrions informer les citoyens espérantophones de l'Europe et du monde entier au sujet des valeurs, les objectifs et le fontionnement d'une Union européenne élargie; en outre, nous voudrions démontrer les avantages et les possibilités de l'option espéranto aux décideurs dans les Parlements nationaux et dans celui de l'Union européenne.	Per la esperantlingva traduko de la Konstitucia Traktato ni volus informi la Esperanto-parolantajn civitanojn de Eŭropo kaj de la tuta mondo pri la valoroj, celoj kaj funkciado de la nun ampleksiĝanta Eŭropa Unio, krome prezenti al la decidofarantoj de la Eŭropa Unio kaj al tiuj de nia propra nacia parlamento la avantaĝojn kaj eblecojn de aplikado de la lingvo Esperanto.
Le vocabulaire de la langue-pont neutre européenne permet une compréhension instantanée de l'essentiel du texte, même pour ceux qui n'ont jamais été en contact avec l'espéranto. Les textes français et espéranto ont été présentés côte à côte, paragraphe par paragraphe. Le texte officiel français a été recueilli de l'Internet.	La vorttrezoro de la internacia pontolingvo ebligas, ke ankaŭ tiuj, kiuj neniam okupiĝis pri Esperanto, je unua rigardo povas kompreni signifan parton de la teksto. La franca kaj la esperanta tekstoj estas de alineo al alineo paralele videblaj. La oficiala, angla teksto estis transprenita desur la Interreto.
Ont participé à la préparation et à la révision du texte espéranto: Dr. Renato Corsetti, Pálma Csiszár, Dr. Endre Dudich, István Ertl, Dr. Julianna Farkas, Dafydd ap Fergus, Dr. Ottó Haszpra, Imre Hegedűs, Sándor Horváth, István Mészáros, Dr. Lajos Molnár, Dr. Seán Ó Riain, Thierry Salomon, János Sárközy, Péter Tihanyi et Dr. Balázs Wacha.	En la efektivigo kaj reviziado de la esperanta traduko partoprenis D-ro Renato Corsetti, Pálma Csiszár, D-ro Endre Dudich, István Ertl, D-rino Julianna Farkas, Dafydd ap Fergus, D-ro Ottó Haszpra, Imre Hegedűs, Sándor Horváth, István Mészáros, D-ro Lajos Molnár, László Molnár, D-ro Seán Ó Riain, Thierry Salomon, János Sárközi, Péter Tihanyi kaj D-ro Balázs Wacha.
Pendant la traduction, nous avons toujours comparé la version espéranto aux versions anglaise, française, allemande, italienne et espagnole. En procédant ainsi, nous avons voulu faciliter la production d'éditions ultérieures en langues nationales et en espéranto.	Tradukante ni komparis la esperantlingvan version ankaŭ kun la angla, franca, germana, itala kaj hispana tekstoj. Tiel ni volus doni helpon al realigo de ceteraj, paralelaj, nacilingvaj kaj esperantaj eldonoj.
Nous tenons à remercier les collaborateurs, la Maison des Publications et des Imprimeries Saluton pour leur contributions généreuses, et particulièrement Remy Sproelants, ingénieur civil, pour la traduction française de la Préface, de la Recommandation, et des annexes "Espéranto en en coup d'oeil", «Introduction à la grammaire» et la "Declaration de l'Institut de Linguistique de l'Académie Hongroise des Sciences concernant l'espéranto comme langue vivante" ainsi que Mr. István Mészáros pour le traitement des textes bilingues.	Pro siaj malegoismaj laboroj meritas dankon la kunlaborintoj, la Eldonejo kaj Presejo Saluton kaj precipe Remy Sproelants, civila inĝeniero por la franca traduko de la Antaŭparolo, Rekomendo, Koncize pri Esperanto kaj Deklaro de la Lingvoscienca Instituto de Hungara Scienca Akademio pri Esperanto, kiel vivanta lingvo; kaj Stefano Mészáros, kiu perkomputile kunordigis la francan kaj esperantan tekstojn.
Nous prions l'honorable lecteur d'accueillir le présent document avec bienveillance et nous lui souhaitons une lecture utile et agréable.	Ni petas la karan leganton, akceptu bonvole kaj foliumu utile nian laboron.
Budapest, le 15 Octobre 2005	Budapeŝto, la 15-an de oktobro, 2005
Dr. Lajos Molnár Rédacteur	D-ro Ludoviko Molnár redaktanto