L'esperanto in breve	Koncize pri Esperanto
"Dipende anche da noi che la futura Europa sia per le lingue un giardino fiorito e non un museo". (Dr. József Halász))	"Tio dependas ankaŭ de ni, ke la estonta Eŭropo estu florĝardeno de la lingvoj kaj ne ties muzeo". (D-ro József Halász)
Ludovico Lazzaro Zamenhof era un oculista che era stato profondamente afflitto dal fatto che nella sua città natale, Bia³ystok (nella parte orientale dell'attuale Polonia), polacchi, russi, tedeschi ed ebrei si odiavano reciprocamente e che tale odio causava sanguinosi conflitti quasi quotidianamente. Allora pensò che il conflitto in parte sia causato dal fatto che non ci si capisce l'un l'altro e che, se tali nazioni avessero una lingua ponte comune di facile apprendimento, potrebbero vivere in pace una accanto all'altra.	Ludoviko Lazaro Zamenhof estis okulkuracisto, kiun profunde ĉagrenis, ke en sia naskiĝurbo Bia³ystok (orienta parto de la nuna Pollando) la poloj, rusoj, germanoj kaj judoj reciproke malamis unu la alian, ke tiu malamo kaŭzis sangajn konfliktojn preskaŭ ĉiutage. Tiam li pensis ke la konflikton parte kaŭzas, ke ili ne komprenas unu la alian, kaj se tiuj ĉi nacioj havus komunan, facile ellerneblan ponto-lingvon, ili povus vivi pace unu apud la alia.
A Varsavia il 26 luglio 1887 Zamenhof pubblicò un libretto di 40 pagine col titolo "Lingua Internazionale", sotto lo pseudonimo "Doktoro Esperanto" (Esperanto = uno che spera).	En Varsovio, la 26-an de julio 1887 Zamenhof eldonis 40-paĝan libreton kun titolo "Internacia lingvo", sub pseŭdonomo Doktoro Esperanto.
Nel libretto egli presentava una grammatica di 16 regole fondamentali e un vocabolarietto con 917 radici. In parecchie osservazioni egli anticipò i pensieri di Ferdinand de Saussure, uno dei fondatori della linguistica moderna. Eliminò le eccezioni grammaticali, le coniugazioni e le declinazioni, i generi grammaticali (che spesso costituiscono un incubo per chi studia le lingue nazionali). Il lessico dell'esperanto è formato dalle parole più frequentemente usate nella famiglia linguistica indo-europea. Mediante la formazione di parole composte e col sistema dei prefissi e dei suffissi si possono creare innumerevoli nuove parole. Già al primo sguardo si vede se una parola è un sostantivo, un aggettivo, un pronome, una preposizione, un numerale, un infinito o un participio. Le coniugazioni semplici nei tempi presente, passato e futuro si possono apprendere in alcuni minuti. A un suono corrisponde una lettera e a una lettera corrisponde un suono, quindi l'esperanto è una lingua fonetica: - tutto si deve scrivere come si pronuncia. Le regole grammaticali sono le più semplici possibili; in alcune settimane si può imparare a usarle in modo spontaneo. In seguito si deve solamente arricchire il proprio vocabolario.	En la libreto li prezentis 16 gramatikajn bazregulojn kaj vortareton kun 917 vortradikoj. En pluraj konsideroj li anticipis la pensojn de Ferdinand de Saussure, unu el la fondintoj de la moderna lingvoscienco. Li eliminis la gramatikajn esceptojn, la neregulajn konjugaciojn kaj deklinaciojn, la gramatikajn genrojn. (La alproprigo de tiuj ĉi lastaj faras plej ofte inkubsonĝo la ellernon de la naciaj lingvoj.) La vorttrezoro de Esperanto konsistas el la plej ofte uzataj vortoj de la Hind-Eŭropa lingvofamilio. Per vortkunmetoj kaj per la sistemo de prefiksoj kaj sufiksoj estas kreeblaj nenombreblaj, novaj vortoj. Jam per la unua rigardo oni ekkonas, ke temas pri substantivo, adjektivo, pronomo, prepozicio, numeralo, infinitivo aŭ participo. La simplaj konjugacioj en prezenco, preterito kaj futuro estas ellerneblaj dum kelkaj minutoj. Al unu sono apartenas unu litero, kaj al unu litero apartenas unu sono, do Esperanto estas fonetika lingvo: – ĉion oni devas skribi, kiel ni elparolas. La gramatikaj reguloj estas la plej simplaj, kiaj ili nur povas esti; dum kelkaj semajnoj ilia spontanea uzado estas ellernebla, – poste la lernanto devas riĉigi nur sian vorttrezoron.
Dato che in esperanto si trovano quasi tutte le categorie grammaticali esistenti nelle lingue nazionali, mediante l'aiuto dell'esperanto si può apprendere come imparare le lingue.	Ĉar en Esperanto preskaŭ ĉiuj gramatikaj kategorioj estas troveblaj, kiuj ekzistas en la naciaj lingvoj, per la helpo de Esperanto oni povas ellerni, kiel oni lernu lingvojn.
Per questo motivo parecchie persone grazie allo studio dell'esperanto si avvicinano all'apprendimento di nuove lingue, una dopo l'altra, e in tal modo diventano linguisti, insegnanti di lingue, interpreti…	Tial pluraj homoj pro la efiko de Esperanto komencas ekkoni unu post la alia pli novajn lingvojn, – tiamaniere ili fariĝas lingvistoj, lingvoinstruistoj, interpretistoj…
In base all'esperienza generale, per acquisire una buona conoscenza dell'esperanto a livello di parlato sono necessarie 200-300 ore di lavoro. Per apprendere allo stesso livello la prima lingua nazionale straniera sono necessarie 2-3000 ore di lavoro. Si può facilmente riconoscere che i costi dell'apprendimento dell'esperanto sono solo il 10-20% di quelli richiesti per una qualsiasi lingua nazionale straniera.	Laŭ la ĝenerala sperto, por la parol-nivela alproprigo de Esperanto estas bezonataj 200-300 laborhoroj. Por la samnivela ellerno de la unua, fremda, nacia lingvo estas bezonataj 2-3000 laborhoroj. Oni povas facile rekoni, ke la kostoj de la ellerno de Esperanto estas nur 10-20 %-j de tiu de iu ajn fremda, nacia lingvo.
Non è un caso che dall'uscita del primo libretto – in circa 120 anni – l'esperanto si sia diffuso in tutto il mondo e che oggi non esista un Paese, o una città di una certa grandezza, dove non si trovino persone che parlano esperanto. Fino ad oggi l'esperanto si è sviluppato come ricca lingua vivente, che si può usare in tutti i campi della vita.	Estas ne hazarde, ke ekde la apero de la unua libreto – dum preskaŭ 120 jaroj – Esperanto tutmonde disvastiĝis, kaj hodiaŭ jam ne ekzistas lando, aŭ iom pli granda urbo, kie ne troviĝus homoj parolantaj Esperanton. Ĝis nun Esperanto disvolviĝis je riĉa, vivanta lingvo, kiu estas uzebla en ĉiuj sferoj de la vivo.
Tuttavia non dobbiamo tacere che l'esperanto ha avuto e ha tuttora anche dei nemici. La lingua e i suoi parlanti furono perseguitati da Hitler e da Stalin, - recentemente Saddam Hussein mandò in esilio un insegnante d'esperanto. Oggi i nemici dell'esperanto si trovano fra coloro che temono la perdita dei propri privilegi, come posti ben pagati ottenuti grazie alla conoscenza di una lingua. Hanno torto, tuttavia – da un punto di vista umano –la loro posizione si può capire.	Tamen ni ne prisilentu, ke Esperanto havis kaj havas ankaŭ malamikojn. La lingvon kaj ĝiajn parolantojn kaj Hitler, kaj Stalin persekutis, – antaŭ nelonge Saddam Hussein ekzilis Esperanto-lingvoinstruiston. Hodiaŭ la malamikoj de Esperanto konsistas el tiuj, kiuj timas pro la perdo de siaj lingvaj privilegioj, bone pagataj postenoj akiritaj helpe de la lingvoscio. Ili ne pravas, tamen – el homa vidpunkto – ilia opinio estas komprenebla.
La maggior parte delle persone sentono un invincibile complesso d'inferiorità se devono parlare con uno straniero nella sua lingua-madre.	Por la plimulto de homoj kaŭzas nevenkeblan senton de komplekso de malsupereco, se ili devas paroli kun eksterlandano en lia/ŝia gepatra lingvo.
L'esperanto garantisce una completa parità in fatto di lingua.	Esperanto garantias la plenan lingvan egalrajtecon.
Col suo aiuto si possono intrecciare amicizie con persone che vivono in una qualsiasi parte del mondo e fare conoscenza con la storia e la cultura di parecchi Paesi. Alcune eminenti opere della letteratura ungherese sono state conosciute in parecchi Paesi tramite le loro traduzioni in esperanto.	Per ĝia helpo oni povas ligi amikecon kun homoj vivantaj en iu ajn lando de la mondo, ekkoni la historion kaj kulturon de pluraj landoj. Eminentaj kreaĵoj de la hungara literaturo iĝis konataj en pluraj landoj helpe de siaj esperantlingvaj arttradukaĵoj.
Coloro che usano l'esperanto possono corrispondere dall'Albania allo Zimbawe con la stessa lingua.	La uzantoj de Esperanto povas korespondi de Albanio ĝis Zimbabvo per la sama lingvo.
Tramite l'Annuario dell'UEA (Associazione Esperantista Mondiale) ci si può mettere in contatto con circa 2000 delegati ed esperti, ai quali si possono chiedere direttamente informazioni e consigli.	Per la helpo de Jarlibro de la Universala Esperanto-Asocio oni povas havi kontakton kun proksimume 2000 delegitoj kaj fakdelegitoj, de kiuj oni senpere povas peti informojn aŭ konsilojn.
Gli aderenti al servizio "Pasporta Servo" offrono ospitalità gratuita nelle loro case in 80 Paesi ai viaggiatori che si rivolgono loro in esperanto.	La gastigantoj de la "Pasporta Servo" en siaj hejmoj senpage, en 80 landoj akceptas tiujn mondvojaĝantojn, kiuj sin turnas al ili en Esperanto.
Non è infrequente che dalle amicizie di giovani di nazioni diverse nascano amori e matrimoni con l'aiuto della lingua internazionale.	Ne estas raraĵo, ke el amikeco de diversnaciaj gejunuloj elformiĝas amo kaj geedzeco helpe de la internacia lingvo.
L'esperanto ha lo scopo di servire l'umanità non al posto delle lingue nazionali, ma insieme ad esse, dimostrando che la maledizione di Babele può essere vinta. Ogni generazione può impararlo ex novo; per la maggior parte dell'umanità non è lingua madre, non è sostenuto da una potenza finanziaria, politica o militare, perciò l'esperanto non minaccia d'estinzione le lingue nazionali. Anzi, aiuta anche lo sviluppo e la conservazione delle lingue minori, la tutela della diversità linguistica del mondo. "I difensori delle lingue e gli esperantisti sono naturali alleati fra loro." (Charles Durand)	Esperanto intencas servi la homaron ne anstataŭ la naciaj lingvoj, sed kune kun ili kiel dua lingvo, pruvante ke la babela malbeno estas venkebla. Ĉiu generacio povas ĝin nove kaj denove ellerni, ja al la plimulto de la homaro ĝi estas ne gepatra lingvo, ne apogas ĝin financa, politika aŭ armea potenco, tial Esperanto ne minacas per formorto la naciajn lingvojn. Male, ĝi helpas ankaŭ la evoluon kaj konserviĝon de la malgrandaj lingvoj, la gardon de lingva diverseco de la mondo. "La lingvodefendantoj kaj la esperantistoj estas naturaj aliancanoj unu por la alia." (Charles Durand)
L'esperanto può essere utile se si ha un qualche hobby che necessiti di conoscenza delle lingue, di contatti internazionali.	Esperanto povas esti utila, se iu havas ian hobion, kiu bezonas lingvoscion, internacian kontakton.
La lingua internazionale sempre più spesso è d'aiuto per il lavoro professionale, commerciale e scientifico; sempre più sorgono associazioni e riviste professionali.	La internacia lingvo ĉiam pli ofte helpas ankaŭ la fakan, komercan kaj sciencan laborojn, ja ĉiam pli da profesio havas esperantistajn societojn, revuojn.
La rete Internet sembra inventata proprio per gli esperantisti. Secondo alcune opinioni dopo l'inglese l'esperanto occupa il secondo posto nella corrispondenza internazionale in rete. I temi delle liste di corrispondenza esistenti vanno dall'uso quotidiano famigliare fino alla teoria della relatività generale. Il numero delle home pages in lingua esperanto è già di oltre diecimila. Una delle stazioni radio in Internet diffonde canzoni in esperanto 24 ore su 24.	La Interreton oni eltrovis kvazaŭ por la esperantistoj. Laŭ certaj opinioj post la angla jam Esperanto okupas la duan lokon en la interreta, internacia korespondado. La temoj de la ekzistantaj korespondaj listoj ampleksas de la ĉiutaga, familia uzado ĝis la teorio de la ĝenerala relativeco. La nombro de la esperantlingvaj hejmpaĝoj jam estas pli ol dekmil. Unu el la interretaj radiostacioj disaŭdigas esperantlingvajn danckantojn ĉiutage 24 horojn.
Si possono ascoltare regolarmente trasmissioni radio in esperanto nelle radio brasiliana, estone, italiana, cubana e vaticana. La Polonia e la Cina hanno trasmissioni quotidiane.	Oni povas regule aŭskulti esperantlingvajn dissendojn en la brazila, estona, itala, kuba kaj vatikana radioj, Pollando kaj Ĉinio havas ĉiutagajn radioelsendojn.
Presso la Biblioteca Nazionale Ungherese di Lingue Straniere funziona la maggiore collezione privata d'esperanto d'Europa, raccolta da Károly Fajszi, che comprende oltre 20.000 unità bibliografiche.	En la hungaria Tutlanda Fremdlingva Biblioteko funkcias la plej granda, privata, esperanta kolektaĵo de Eŭropo, kolektita de Karlo Fajszi kaj konsistanta el pli ol 20.000 bibliotekaj unuoj.
In Ungheria nella maggior parte delle università e delle scuole superiori un punteggio supplementare viene dato dall'avere superato un esame di lingua esperanto, esame che vale inoltre per il diploma stesso. Attualmente nel nostro Paese nell'ordine del numero degli esami statali di lingue l'esperanto occupa il terzo posto.	En Hungario en la plimulto de universitatoj kaj altlernejoj ĉe la priakcepta ekzameno valoras plusajn poentojn la posedo de la Esperanto-lingvoekzameno, kaj oni akceptas ĝin al la faka diplomo. Nuntempe en nia lando en la vicordo de la nombro de ŝtataj lingvoekzamenoj Esperanto okupas la trian lokon.
Se in ogni Stato membro dell'Unione Europea gli alunni studiassero l'esperanto come prima lingua straniera, al fine di sviluppare la capacità di apprendere le lingue, avremmo che dopo il tempo di una generazione ciascun cittadino dell'Unione potrebbe parlare con ciascun altro senza interprete.	Se en ĉiu membroŝtato de la Eŭropa Unio la lernejanoj lernus Esperanton, kiel la unuan fremdan lingvon por evoluigi la kapablon al lingvolernado, tiam post la vivdaŭro de unu generacio ĉiu civitano de la Unio povus paroli unu kun la alia sen interpretisto.
Federazione Esperantista Italiana, via Villoresi 38, IT-20143 Milano, telef. e fax : +39-02 58 100 857 Internet: http://www.esperanto.it Posta elettronica: fei@esperanto.it	Itala Esperanto-Federacio, via Villoresi 38. IT-20143 Milano, telefono kaj fakso: +39-02 58 100 857 Interreto: http://www.esperanto.it E-poŝto: fei@esperanto.it
Universala Esperanto-Asocio, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam, tel. +31-10 436 1044, fax +31 10 436 1751, posta elettronica: uea@inter.nl.net, Internet: http://www.uea.org, http://www.esperanto.net (informazioni sull'esperanto in 62 lingue).	UEA (Universala Esperanto-Asocio): Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam Telefono: +31-10-436-1044 Fakso: +31-10-436-1751 E-poŝto: uea@inter.nl.net Interreto: http://www.uea.org, http://www.esperanto.net (informoj pri Esperanto en 62 lingvoj)
EEU (Eŭropa Esperanto-Unio – Centro di comunicazione a Bruxelles), Internet: http://lingvo.org (informazioni sulla parità di diritti delle lingue in 60 lingue).	EEU (Eŭropa Esperanto-Unio – Brusela Komunikadcentro) Interreto: http://lingvo.org (informoj pri la lingva egalrajteco en 60 lingvoj)
Home Page di questo testo anche in diverse altre lingue: http://www.egalite.fw.hu	Hejmpaĝo de tiu ĉi teksto ankaŭ en diversaj aliaj lingvoj: http://www.egalite.fw.hu

---