Līgumspar
Konstitūciju Eiropai

Traktato pri estigo de Eŭropa Konstitucio

PREAMBULA

PREAMBLO

a) tiesības brīvi pārvietoties un dzīvot dalībvalstu teritorijā;

a) rajtas en la teritorio de la membroŝtatoj libere moviĝi kaj restadi;

b) tiesības balsot un tiesības tikt ievēlētiem Eiropas Parlamenta vēlēšanās un dzīvesvietas dalībvalsts pašvaldību vēlēšanās ar tādiem pašiem nosacījumiem, kā attiecīgās valsts pilsoņiem;

b) ili havas elektorajton, kaj ili estas elekteblaj en la eŭropaj parlamentaj kaj municipaj elektoj de la membroŝtato, kie estas ilia loĝloko, laŭ samaj kondiĉoj, kiel la civitanoj de la koncerna membroŝtato;

c) tiesības tās trešās valsts teritorijā, kurā nav pārstāvēta dalībvalsts, kuras pilsoņi viņi ir, uz jebkuras dalībvalsts diplomātisko un konsulāro iestāžu aizsardzību ar tādiem pašiem nosacījumiem kā attiecīgās valsts pilsoņiem;

c) ili rajtas uzi la protekton de la diplomatiaj aŭ konsulaj instancoj de iu ajn membroŝtato en la teritorio de tia tria lando, kie la membroŝtato, kies civitanoj ili estas, ne posedas reprezentejon, laŭ la samaj kondiĉoj, kiel la civitanoj de la koncerna membroŝtato;

d) tiesības iesniegt lūgumrakstu Eiropas Parlamentā, rakstīt Eiropas ombudam un Savienības iestādēm un padomdevējām struktūrām jebkurā no Konstitūcijas valodām un saņemt atbildi tajā pašā valodā.

d) ili rajtas prezenti peticion al la Eŭropa Parlamento, turni sin al la eŭropa mediaciisto, krome ili rajtas turni sin skribe en iu ajn lingvo de la Konstitucio al iu ajn institucio aŭ konsilanta organo de la Unio, kaj en la sama lingvo ricevi respondon.

a) muitas savienība;

a) doganunio,

b) iekšējā tirgus darbībai nepieciešamo konkurences noteikumu izveidošana;

b) starigo de konkurencaj reguloj necesaj por funkciigo de la interna merkato,

c) monetārā politika attiecībā uz dalībvalstīm, kuru naudas vienība ir euro;

c) mona politiko koncerne la membroŝtatojn, kies mono estas la eŭro,

d) jūras bioloģisko resursu saglabāšana saskaņā ar kopējo zivsaimniecības politiku;

d) konservado de maraj riĉaĵoj biologiaj en la kadro de komuna fiŝkaptada politiko,

e) kopējā tirdzniecības politika.

e) komuna komerca politiko.

a) iekšējais tirgus,

a) interna merkato,

b) sociālā politika – III daļā noteiktajos aspektos,

b) sociala politiko rilate la aspektojn fiksitajn en la III-a parto,

c) ekonomiskā, sociālā un teritoriālā kohēzija,

c) ekonomia, socia kaj teritoria kohereco,

d) lauksaimniecība un zivsaimniecība, izņemot jūras bioloģisko resursu saglabāšanu,

d) agrikulturo kaj fiŝkaptado, escepte de la konservado de maraj riĉaĵoj biologiaj,

e) vide,

e) vivmedio,

f) patērētāju tiesību aizsardzība,

f) protekto de konsumantoj,

g) transports,

g) trafiko,

h) Eiropas komunikāciju tīkli,

h) transeŭropaj retoj,

i) enerģētika,

i) energiaj aferoj,

j) brīvības, drošības un tiesiskuma telpa,

j) areo de libereco, sekureco kaj justo,

k) kopīgie drošības apsvērumi sabiedrības veselības aizsardzības jautājumos tiktāl, ciktāl tas noteikts III daļā.

k) komunaj sekurecaj riskoj sur kampo de la sanitaraj aferoj, priskribitaj en la parto III-a.

a) cilvēku veselības aizsardzību un uzlabošanu,

a) protekto kaj plibonigo de la homa sano,

b) rūpniecību,

b) industrio,

c) kultūru,

c) kulturo,

d) tūrismu,

d) turismo,

e) izglītību, arodmācībām, jaunatni un sportu,

e) edukado, junularo, sporto kaj profesia trejnado,

f) civilo aizsardzību,

f) civila defendo,

g) administratīvo sadarbību.

g) administra kunlaboro.

– stiprināt Savienības vērtības,

– validigo de ĝiaj valoroj,

– sekmēt tās mērķu sasniegšanu,

– antaŭenigo de ĝiaj celdifinoj,

– kalpot Savienības, tās pilsoņu un dalībvalstu interesēm,

– servo de interesoj de la Unio kaj de ties civitanoj kaj membroŝtatoj,

– nodrošināt tās politiku un darbību konsekvenci, efektivitāti un nepārtrauktību.

– certigo de kohereco, efikeco kaj kontinueco de ĝiaj politikoj kaj disponoj.

– Eiropas Parlaments,

– la Eŭropa Parlamento,

– Eiropadome,

– la Eŭropa Konsilio,

– Ministru padome (turpmāk "Padome"),

– la Konsilio de Ministroj (en la pluaj: la Konsilio),

– Eiropas Komisija (turpmāk "Komisija"),

– la Eŭropa Komisiono (en la pluaj: la Komisiono),

– Eiropas Savienības Tiesa.

– la Kortumo de la Eŭropa Unio.

a) vada to un virza Eiropadomes darbu,

a) prezidas dum la kunsidoj de la Eŭropa Konsilio kaj donas impeton al ĝia laboro,

b) nodrošina Eiropadomes darba sagatavošanu un nepārtrauktību sadarbībā ar Komisijas priekšsēdētāju un, pamatojoties uz Vispārējo lietu padomes darbu,

b) kunlaborante kun la prezidanto de la Komisiono kaj surbaze de laboro plenumita en la Konsilio pri Ĝeneralaj Aferoj prizorgas la konvenan preparadon kaj kontinuecon de laboro de la Eŭropa Konsilio,

c) cenšas veicināt kohēziju un vienprātību Eiropadomē,

c) strebas por atingi koherecon kaj konsenton interne de la Eŭropa Konsilio,

d) pēc katras Eiropadomes sanāksmes sniedz ziņojumu Eiropas Parlamentam.

d) post ĉiu kunsido de la Eŭropa Konsilio prezentas raporton al la Eŭropa Parlamento.

a) nosakot secību un termiņus, uz kādiem dalībvalstu pilsoņus izraugās par Komisijas locekļiem, attieksme pret dalībvalstīm ir pilnīgi vienāda; tas nozīmē, ka amata pilnvaru termiņu kopējais skaits jebkurām divām dalībvalstīm nedrīkst atšķirties vairāk kā par vienu termiņu,

a) la membroŝtatoj estas traktendaj strikte egale ĉe la difino de vicordo kaj deĵordaŭro de siaj civitanoj en la Komisiono; sekve, la diferenco inter la sumo de la tempo de ĉiuj mandatoj kiujn havas ŝtatanoj de ajnaj du membroŝtatoj neniam povas esti pli ol unu;

b) ievērojot a) apakšpunktu, katras Komisijas sastāvu veido tā, lai atbilstīgi tiktu atspoguļots visu dalībvalstu demogrāfiskais un teritoriālais diapazons.

b) atente ankaŭ pri la punkto a), oni devas konstitui la sinsekvajn Komisionojn tiel, ke la tuta demografia kaj geografia diverseco de la uniaj membroŝtatoj aperu en ili kontentige.

a) nosaka pamatnostādnes, pēc kādām Komisijai jāstrādā,

a) difinas la gvidliniojn koncernantajn la funkciadon de la Komisiono,

b) lemj par Komisijas iekšējo organizāciju, nodrošinot tās konsekventu, efektīvu un koleģiālu darbību,

b) difinas la internan organizon de la Komisiono por certigi, ke ĝi agadu kohere, efike kaj en spirito de kolegeco,

c) no Komisijas locekļu vidus ieceļ priekšsēdētāja vietniekus, izņemot Savienības ārlietu ministru.

c) nomumas krom la ministro de la Unio pri eksteraj aferoj pluajn vicprezidantojn el la membroj de la Komisiono.

a) lemj par prasībām, kuras iesniegusi kāda dalībvalsts, iestāde, fiziska vai juridiska persona,

a) faras decidojn pri plendoj prezentitaj al ĝi de iu el la membroŝtatoj, institucioj, aŭ de natura aŭ jura persono;

b) pēc dalībvalstu tiesu pieprasījuma sniedz prejudiciālus nolēmumus par Savienības tiesību aktu interpretāciju vai iestāžu pieņemto aktu spēkā esamību,

b) faras antaŭdecidon je petoj de la naciaj tribunaloj pri interpretado de la unia juro aŭ pri demandoj rilate al la valideco de juraj aktoj alprenitaj fare de la institucioj;

c) lemj citās lietās, kas noteiktas Konstitūcijā.

c) faras decidojn en ceteraj kazoj preskribitaj en la Konstitucio.

a) Eiropas Parlaments vai Padome var nolemt atsaukt deleģēšanu,

a) la Eŭropa Parlamento aŭ la Konsilio povas decidi, ke ili retiras la rajtigon;

b) deleģētā eiroregula var stāties spēkā tikai tad, ja Eiropas Parlaments vai Padome eirolikumā vai eiroietvarlikumā noteiktajā termiņā nav izteikusi iebildumus.

b) la eŭropa dekreto baziĝanta sur rajtigo povas ekvalidiĝi nur se la Eŭropa Parlamento aŭ la Konsilio ne starigas obĵeton ene de preskribita limdato difinita en eŭropa leĝo aŭ kadroleĝo.

a) pieņemot eirolikumus un eiroietvarlikumus, kas vajadzības gadījumā paredzēti, lai tuvinātu dalībvalstu normatīvos aktus jomās, kas minētas III daļā,

a) en okazo se estas necese, alpreno de eŭropa leĝo kaj kadroleĝo, sur kampoj denombritaj en la III-a parto, por proksimigi la leĝajn, dekretajn kaj administraciajn dispoziciojn de la membroŝtatoj;

b) veicinot savstarpējo uzticēšanos dalībvalstu kompetento iestāžu starpā, jo īpaši, pamatojoties uz tiesas nolēmumu un ārpustiesas lēmumu savstarpēju atzīšanu,

b) plifortigo de la reciproka konfido inter la koncernaj instancoj de la membroŝtatoj, precipe surbaze de reciproka agnoskado de tribunalaj kaj ekstertribunalaj decidoj;

c) ar operatīvu sadarbību starp dalībvalstu kompetentajām iestādēm, tostarp policiju, muitu un citām iestādēm, kas specializējas noziedzīgu nodarījumu novēršanā un atklāšanā.

c) operacia kunagado inter la agosferon havantaj instancoj de la membroŝtatoj, nome inter la membroŝtataj policoj, doganinstancoj kaj ceteraj, fakaj servoj okupiĝantaj pri prevento kaj malkovro de krimagoj.

a) – nepieļautu terorisma draudus dalībvalstu teritorijās,

a) – preventu la terorisman minacon sur la teritorio de la membroŝtatoj;

– aizsargātu demokrātiskās iestādes un civiliedzīvotājus no jebkādiem teroristu uzbrukumiem,

– protektu la demokratajn instituciojn kaj la civilan loĝantaron de eventuala terorisma atako;

– palīdzētu dalībvalstij tās teritorijā teroristu uzbrukuma gadījumā pēc tās politisko iestāžu lūguma,

– okaze de terorisma atako, por iu membroŝtato, je peto de ĝia politika gvidado, donu helpon sur ties teritorio;

b) – palīdzētu dalībvalstij tās teritorijā dabas vai cilvēku izraisītas katastrofas gadījumā pēc tās politisko iestāžu lūguma.

b) – okaze de katastrofo kaŭzita de naturo aŭ de homo, por iu membroŝtato, je peto de ĝia politika gvidado, donu helpon sur ties teritorio.

PREAMBULA

PREAMBLO

a) attiecīgās personas apzināta un brīva piekrišana saskaņā ar likumā noteiktām procedūrām,

a) la netrudita kaj informita konsento de la koncerna persono, laŭ la procedoj preskribitaj en la leĝo,

b) eigēniskās prakses aizliegums, jo īpaši, ja tās mērķis ir cilvēku selekcija,

b) la malpermeso de eŭgenikaj praktikoj, precipe tiuj celantaj la selekton de personoj,

c) aizliegums izmantot cilvēka ķermeni un tā daļas kā peļņas avotu,

c) la malpermeso de profitcela aplikado de la homa korpo kaj ĝiaj partoj,

d) cilvēku reproduktīvās klonēšanas aizliegums.

d) la malpermeso de la reprodukta klonado de homaj estaĵoj.

a) ikvienas personas tiesības tikt uzklausītai, pirms tiek veikts kāds individuāls pasākums, kas to varētu nelabvēlīgi ietekmēt,

a) ĉies rajton pri tio, ke li/ŝi estu aŭskultata antaŭ la eldiro de individuaj disponoj lin/ŝin tuŝantaj malavantaĝe,

b) ikvienas personas tiesības piekļūt materiāliem, kas uz to attiecas, ievērojot konfidencialitātes, kā arī profesionālā noslēpuma un komercnoslēpuma likumīgas aizsardzības apsvērumus,

b) ĉies rajton pri enrigardo en la dosieron lin/ŝin koncernantan, ĉe respekto de laŭleĝaj interesoj al konfidenceco kaj al la fakaj kaj negocaj sekretoj,

c) pārvaldes pienākumu pamatot savus lēmumus.

c) tiujn devontigojn de la administraj organoj, ke ili prezentu la motivojn de siaj decidoj.