| Dlaczego nie przyswajać Esperanta?  | Dlaczego przyswoić Esperanto?  |
| 1. | Esperanto nie jest żyjącym, naturalnym językiem, lecz językiem bez tradycji, utworzonym sztucznie. | Esperanto faktycznie jest językiem "sztucznym", zaplanowanym, lecz bazującym na licznych językach "naturalnych",
etnicznych, korzystającym z ich tradycji. Więc Esperanto łączy zalety obu kategorii języków i jest szczególnie odpowiednie do wielorakiego użytku, między innymi przez małą liczbę synonimów i homonimów. Jest on językiem powszechnie mówionym – ewoluującym do innych języków żyjących. |
| 2. | Esperanto utworzyli amatorzy a nie kompetentni, profesjonalni lingwiści. | Esperanto stworzył rzeczywiście nie lingwista, lecz lekarz, który mówił wieloma językami. Lecz później także profesjonalni lingwiści przyczynili się do jego rozwoju. W rezultacie Esperanto posiada połączone wszystkie zalety codziennej praktyki i naukowej teorii. |
| 3. | Struktura Esperanta jest zbyt uproszczona, a jego skarbiec słów jest ubogi. | Struktura Esperanta troskliwie strzegła istotnych, niezbędnych elementów gramatyki i składni. Jego prostota jest giętkością bez komplikacji i stabilnością bez sztywności. Skarbiec słów trwale wzbogaca regularne kształtowanie nowych słów i terminów (np. artefarita intelekto), i przejmowanie niezbędnych i pożytecznych neologizmów z innych – nie tylko indo-europejskich języków, ...- np. nunatako z eskimoskiego (innuickiego), sauno z fińskiego, hanuko z hebrajskiego, cunamo z japońskiego i obo z mongolskiego. |
| 4. | Esperanto nie odpowiada różnorodności literatury. | Od czasu swoich narodzin w 1887 roku Esperanto wyprodukowało obszerną i różnorodną literaturę. Składa się ona nie tylko z tysięcy przetłumaczonych dzieł poetyckich i pisanych prozą, lecz także z wielu oryginałów gromadzonych i strzeżonych w wielkich bibliotekach, np. w Budapeszcie, Londynie, Roterdamie i Wiedniu. |
| 5. | Esperanto nie posiada "duszy", nie reprezentuje i nie przekazuje do wiadomości specyficznego kulturowego dziedzictwa. | Jest prawdą, że Esperanto nie ma etnicznej "duszy" ograniczonej do jakiegoś szczególnego ludu lub kultury. Zamiast tego posiada ono "światową duszę", która jest "duszą" otwartą, tolerancyjną i ułatwiającą bezpośrednią komunikację między odmiennymi narodami i kulturami w epoce nieuniknionej całkowitej globalizacji. |
| 6. | Esperanto nie jest przydatne do użytku w nauce i technice. | Esperanto jest już, przynajmniej częściowo, przystosowane do potrzeb nowoczesnej nauki i techniki i szeroko uczestniczy w internecie. Dzięki swoim charakterystycznym cechom (patrz: punkt 3.) umożliwia i zapewnia trwały rozwój także na tych polach, od astronomii do zoologii (np. nebulozo, primatoj, itd.). |
| 7. | Fundamento de Esperanto esperantyści uważają za nietykalne tabu, a Akademio de Esperanto jest instytucją bardzo konserwatywną. | Tabu dotyczące Fundamento de Esperanto jest tylko narzędziem dla zagwarantowania bazowej jedności języka i zapobiegania jego dialektyzacji. Akademio de Esperanto w żaden sposób nie jest nieomylna, lecz jej członkowie czynią poważne i szczere wysiłki dla znalezienia i utrwalenia racjonalnej równowagi pomiędzy skrajnościami ślepego dogmatyzmu i nieodpowiedzialnej anarchii, surowego konserwatyzmu i absolutnej wolności. |
| 8. | Esperanta uczą się szczególnie tacy ludzie, którym nie udało się przyswoić innego żyjącego, cudzego języka. | Jest faktem, że Esperanta można wyuczyć się łatwiej, szybciej i taniej niż praktycznie jakiegoś innego języka ludowego. Dlatego powitali je szczególnie ludzie, którzy z jakiegoś powodu trudno przyswajali obcy język. W szczególności Esperanto jest łatwiejsze dla tych, którzy już mówią w innym (indo-europejskim) języku, od afrikaans i albańskiego do walijskiego i jidysz. |
| 9. | Uczenie się Esperanta jest stratą czasu, energii i pieniędzy. Miałoby więcej sensu zainwestowanie ich w naukę naprawdę pożytecznego języka, np. angielskiego, niemieckiego lub hiszpańskiego. | Okazało się, że Esperanto jest pożyteczne jako "językowy wspomagacz". Jego znajomość pomaga i ułatwia naukę innych obcych języków, z angielskim włącznie. Dla osób, których język ojczysty nie jest indo-europejskim (np. arabski, chiński, estoński, fiński, węgierski, japoński, koreański, malajski, mongolski, turecki, wietnamski) Esperanto jest jakby "biletem wejściowym" do tej grupy języków. |
| 10. | Esperanto nie posiada mocnej bazy ekonomicznej ani mocnych wspierających. | Esperanto nie jest związane z jakąkolwiek grupą finansowa, narodową lub wielonarodową, ani nie jest narzucane ludziom z jakąś agresywną polityczną lub militarną siłą. W efekcie jest ono prawadziwie neutralne i niedyskryminacyjne. |
| 11. | Przyswojenie Esperanta oznaczałoby, że należałoby borykać się z jednym językiem więcej. | Przyswojenie Esperanta oznaczałoby neutralny, międzykulturowy "most językowy". |
| 12. | Wprowadzenie Esperanta stworzyłoby ważne problemy, np.:
- Mówiący od urodzenia po angielsku i ci, którzy poświęcili wiele czasu, energii i pieniędzy, aby się go nauczyć, straciliby swoje zalety i kilka swoich przywilejów.
- Wielu tłumaczy i interpretatorów nie byłoby dalej potrzebnych.
- Ogromnie dużo dokumentów musiałoby być przetłumaczonych na Esperanto.
| Problemy wynikające z przyswojenia Esperanta są dużo mniej ważne od tego obecnego, bardzo drogiego haosu (szczególnie w Unii Europejskiej):- Angielski (i francuski itp.) byłyby trwale używane na wielu obszarach a mówiący nimi byliby relatywnie uprzywilejowani.
- Wielu tłumaczy byłoby potrzebnych do tłumaczenia na Esperanto ogromnej ilości dokumentów.
- Także interpretatorzy staliby się niezbędni aż do chwili, kiedy cała ludzkość byłaby wyuczona w Esperanto, troskliwie zachowujac wartościowa różnorodność kultur i języków.
|